Budaya Jawa

  KETOPRAK

          Ketoprak punika téater rakyat sing paling populer, utamané ing wilayah Yogyakarta lan Jawa Tengah. Nanging, ing Jawa Timur bisa ditemokaké Ketoprak. Ing wilayah iki Ketoprak seni rakyat sing campuran ing gesang lan ngalahake seni rakyat liya kayata Srandul lan Emprak.

Tembung 'kethoprak' asalé saka jeneng alat sing Tiprak. Tembung Tiprak iki Asal-Usul saka kawigaten ing. Amarga swara tiprak punika prak, prak, prak. Serat Pustaka Raja Purwa jilid II seratan pujangga R. Ng. Ranggawarsita ing Kolfbunning taun 1923 "... tetabuhan ingkang kethoprak jeneng tegesipun kothekan"

Iki tegese kethoprak asalé saka swara prak, senadyan awale saka alat disebut tiprak.

Kethoprak uga saka kothekan utawa gejogan. Piranti musik kayata lesung dening kethoprak ditambah kendhang lan suling. Ketoprak punika téater rakyat padha mrihatinake banget marang unggah ungguh basa sing digunakake. Basa oleh kawigaten manungsa, senadyan nggunakake basa Jawa, nanging kudu dijupuk menyang masalah unggah ungguh. Ing Jawa ana derajat saka basa dipigunakaké, yaiku:

-  Basa Jawa biasa (sedina-dina)

- Basa Jawa Krama (kanggo sing luwih tuwa)

- Basa Jawa Krama Inggil (kanggo sing paling dhuwur)

Nggunakake basa ing Ketoprak, kang dianggep ora mung nggunakake tingkat basa, nanging uga aluse basa. Amarga iku sing kasebut Ketoprak, basa Jawa karo basa sing alus lan spesifik.

Dadi bisa disimpulake yen kethoprak kuwi seni pertunjukan teater utawa drama sing sederhana sing ngliputi unsur tradisi Jawa, bisa saka struktur lakon, dialog, wusana rias, uga gamelan sing ditunjukake para warga.